|
رابطه تقدیر و قضای الهی با افعال انسان در مدرسه کلامی قم
|
| ابوذر نوروزی* |
|
|
|
چکیده: (622 مشاهده) |
| مسأله تقدیر و قضای الهی از مسائل بسیار برجسته در منظومه معرفتی شیعه است. این نوشتار به روش تحلیل گزاره‌ای رابطه تقدیر و قضای الهی را از نگاه دو عالم برجسته مدرسه کلامی قم؛ شیخ کلینی و شیخ صدوق بررسی می‌کند. حاصل این پژوهش این است که تقدیر و قضای تشریعی همه افعال اختیاری انسان را فرا می‌گیرد، اما شمول تقدیر و قضای تکوینی الهی نسبت به افعال انسان به گونه‌ای است که افعال انسان مخلوق تقدیری پروردگار و مخلوق تکوینی انسان‌اند؛ یعنی خداوند حدود و اندازه افعال را رقم می‌زند، ولی این انسان است که آن‌ها را در مرحله عمل به منصه ظهور می‌رساند. گناهان انسان به علم، تقدیر و نیروی الهی انجام می‌شود. خداوند انسان را از انجام آن‌ها نهی کرده است، ولی باز انسان به اختیار خدا مرتکب گناه می‌شود. این نظریه مجبور بودن انسان (جبر) و واگذاری او به خودش (تفویض) نیست، چرا که این ارتباط دوسویه است: در یک سو اختیار، تکلیف و مسئولیت انسان قرار دارد و در سوی دیگر حضور مؤثّر خداوند در اعمال انسان مشاهده می‌شود. |
|
| واژه‌های کلیدی: تقدیر و قضای الهی، عدل الهی، افعال انسان، مدرسه قم، کلینی، محمد بن یعقوب، شیخ صدوق، محمد بن علی |
|
|
متن کامل [PDF 690 kb]
(166 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
عمومى
دریافت: 1400/2/17 | پذیرش: 1395/4/1 | انتشار: 1395/4/1
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
.png)
.png)
