|
بازکاوی سرچشمه‌های اندیشه قاآنی در اشعار مدحی او
|
مهدی دشتی*   1، مریم مرادی2 |
1- دانشیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران، me.dashti@gmail.com
2- دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران،، moradi.maryam.292@gmail.com |
|
|
چکیده: (100 مشاهده) |
| قاآنی از شاعران صاحب‌نام در مکتب بازگشت است، در باب اعتبارسنجی شعر او نظریات مختلف و بعضا متعارضی در بین سخن شناسان وجود دارد، لکن از حیث محتوا، همگان در انتساب وی به مدحتگری و غلوّ در آن، اتفاق‌نظر دارند. درباب منشاء این مداحی غلوآمیز، دلایل مختلفی ذکر شده است؛ ازجمله کسب ثروت، پیروی از سنن ادبی مدحتگری در بین شاعران درباری و... لکن در این پژوهش، دلیل دیگری برای پرداختن قاآنی به مدحتگری احتمال داده شده است و آن تأثیرپذیری شاعر از آراء پیشوایان مکتب شیخیه است. بر اساس قراینی که در این مقاله به‌دست‌داده‌ایم، قاآنی با آموزه‌های شیخیه آشنایی داشته و تحت تاثیر همین آموزه‌ها به مدح پادشاهان و پیشوایان دینی پرداخته‌است. شیخ احمد احسایی، بنیانگذار تفکر شیخی، بر آن بود که نه تنها ارتباط و اطاعت از حکومتی که توسط شاهان قاجار اداره می‌شد، حرام نیست، بلکه تملّق و تمجید از پادشاهان را در میان رهبران شیخیه به گونه‌ای مرسوم‌کرد که گویا امری پسندیده و مشروع است. این تفکر غلوآمیز درمورد مدحیه‌هایی که قاآنی دربارۀ ائمۀ دینی سروده‌است، نیز، صادق است. شیخیه، معصومین را خدایانی می‌بینند که قابلیت حلول در جسم دیگران را دارند و... که مشابه این باورها و ادعاها در قصاید قاآنی به وضوح، دیده می‌شود. |
|
| واژه‌های کلیدی: شعر قاآنی، کلام، شیخیه، علل اربعه، تفویض |
|
|
متن کامل [PDF 476 kb]
(83 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1402/7/17 | پذیرش: 1402/7/19 | انتشار: 1403/4/1
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
.png)
.png)
