اثبات شأن مفسّر و مبیّن الهی قرآن با رویکرد دروندینی و معناشناختی؛ و نفی نظریهی قرآنبسندگی
|
محمدتقی کبریت چی*1، محمدرضا شاهرودی2 |
1- علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران 2- علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران |
|
چکیده: (22 مشاهده) |
شأن تفسیری و تبیینیِ پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و امامان علیهم السلام در طول تاریخ تفسیر قرآن، موضوع گفتگو و نظر میان قرآنپژوهان مختلف بوده و همچنان نیازمند رویکردهای نوین مطالعاتی است. البته جایگاه تفسیری ایشان بهمثابۀ عالمان قرآن در آموزههای دینی اثبات شده، اما چگونگی و سازوکار این شأن هنوز بهدرستی تبیین نشده است؛ ازاینرو برخی اساساً نیاز به «تفسیر» را انکار کردهاند و بعضی دیگر نیز رجوع به آیات را برای تفسیر کافی دانسته و راه قرآنبسندگی پیمودهاند. پژوهش حاضر با هدف جبران این کاستی بر آن است با رویکرد نوین معناشناختی و بهره از آموزههای دینی، جایگاه مفسّر و مبیّن الهی قرآن را برای پیامبر صلی الله علیه و آله و اهلبیت علیهم السلام تثبیت کند، شؤون تفسیری ایشان را از دیدگاه زبانشناختی توضیح دهد و مردودبودنِ نظریۀ قرآنبسندگی را اثبات کند. این مطالعه نشان میدهد گرچه قرآن ذاتاً در دلالت، تامّ و واضح است؛ اما تنها «مخاطبان خاصِ» هر دسته از آیات میتوانند معنای مشخص آن را در ساختار دلالت زبانشناختی، طی فرایند «تفسیر» و در «کاربرد» کشف کنند. بنابراین، مستمعانِ غیرمخاطب برای دانستن کاربرد و موضع آیات و یافتن جهت دلالت الفاظ، نیازمند تفسیر و تبیین ازسوی عالمان قرآن علیهم السلام خواهند بود.
|
|
واژههای کلیدی: تفسیر و تبیین قرآن، خودبسندگی در فهم قرآن، استقلال قرآن، موضع آیات |
|
متن کامل [PDF 152 kb]
(25 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1402/9/2 | پذیرش: 1402/10/21 | انتشار: 1404/1/1
|
|
|
|
|
ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|