1- دانشگاه علوم معارف 2- دانشگاه اراک 3- استاد تمام دانشگاه قم
چکیده: (427 مشاهده)
کتاب بصائرالدرجات منسوب به صفار قمی، از جمله کتب متقدم شیعه محسوب و جایگاه مهمی در منظومه اعتقادی شیعه در مسأله امامت دارد و حاوی 1881 روایت است؛ در مورد این کتاب، دو چالش؛ انتساب بصائر به صفار قمی و وجود روایات غلوآمیز در آن، بحثهای زیادی را برانگیخته است. پژوهه پیشرو، بهصورت توصیفی _ تحلیلی، علاوه بر بررسی شخصیت علمی صفار و نقش او در انتقال معارف اعتقادی شیعه، به بررسی کتاب بصائرالدرجات تنها اثر باقی مانده وی، پرداخته و روایات آن را، بازکاوی و بررسی نموده است. یافتههای این پژوهش، نشانگر آن است که انتساب این کتاب به صفار، قطعی میباشد و بحثهای چالشی برخی در انتسابِ بصائر به وی، از قرن پنجم نشأت میگیرد که جو حاکم بر محافل امامیه، تحت تأثیر عقلگرایی، این بود که گرایشفکری اهلسنت را آشکارا به چالش نکشند، همین امر سبب شد نسبت به محتوا و ماهیت کتابِ بصائرالدرجات، با نوعی از کتمان، طوری وانمود شده که گویا این کتاب متعلق به صفار قمی نیست. چالش دوم؛ یعنی وجود روایات غلوآمیزِ هر چند اندک در بصائر، ناشی از تفاوت مبانی و روش ابن داوود حلی با وی و متأثر از اختلافِ معنا و مصادیق غلو، نزد محدثان و عالمان قرن چهارمِ شهر قم بوده است.
mohammadi A, ghotbi Z. Recognition of the book "Basair al-Darjat" and analytical study of narrations and its attribution to Saffar Qomi. سفینه 2022; 19 (74) :47-65 URL: http://safinahmagazine.ir/article-1-685-fa.html
محمدی اشنانی علی، قطبی زهرا، ناصح علی احمد. بازشناسی کتاب «بصائرالدرجات» و بررسی تحلیلی روایات و انتساب آن به صفار قمی. فصلنامه تخصصی قرآن و حدیث سفینه. 1401; 19 (74) :47-65