|
نگاهی به ساختار معنایی «تکبّر» در فرهنگ ثقلین
|
| مسعود محمداسماعیل1، جواد علاءالمحدثین*2، سیدمحمد رضوی3 |
1- دانشجوی دکترا،
2- دکترا، هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
3- دکترا، هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، |
|
|
چکیده: (262 مشاهده) |
تکبر در کتب لغوی و اخلاقی غالبا خودبزرگ بینی و خود برتر بینی معنا شده است. از سویی مطالعۀ آیات و روایات، این مطلب را قویا نشان می‌دهد که در کاربرد «کبر» و کلمات هم‌خانواده آن، زیر بار حق نرفتن، گردن کشی در برابر حق یا حق گریزی، به منزلۀ ریشه و عامل خودبزرگ بینی و خود برتر بینی مورد تأکید فراوان قرار گرفته تا جایی که در موارد متعددی اساسا کبر و تکبر، معادل حق‌گریزی و امثال آن دانسته شده است. در روایات به مواردی برمی‌خوریم که (با پررنگ کردن ریشۀ کبر) مراد از تکبر صرفا حق گریزی‌هایی، مانند سرباز زدن از ولایت و انکار معرفت حجت‌های الاهی دانسته شده است. همچنین در مواردی که روایات، کبر را با تعابیری نظیر «ام العیوب» و «اعظم الذنوب» توصیف کرده و عقابهای شدیدی برای آن بر شمرده‌اند، تأکید بر حق گریزی است. حاصل این بررسی، توجه بیش از پیش به موضوع «حق‌پذیری» و «تسلیم در برابر حق» به‌عنوان مؤلفه مهم «ایمان» و «دین‌داری» است که حاوی پیام مهم و تأثیرگذاری در رویکرد ما به مفاهیم و ارزش‌های دینی خواهد بود.
|
|
| واژه‌های کلیدی: کبر، تکبّر، خود بزرگ بینی، خود برتر بینی، حق گریزی، گردن کشی در برابر حق، تکبّر در برابر حق، ترک الحق، بَطَر الحق، سَفَه الحق، جحد الحق، انکار الحق |
|
|
متن کامل [PDF 523 kb]
(167 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1402/4/21 | پذیرش: 1402/5/4 | انتشار: 1402/4/1
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
.png)
.png)
