Safineh The quarterly of specialized studies Special issue on the Quran and Hadith
فصلنامه تخصصی قرآن و حدیث سفینه
سفینه
Literature & Humanities
http://safinahmagazine.ir
1
admin
1735-0689
10
8
7
14
8888
13
fa
jalali
1395
9
1
gregorian
2016
12
1
14
53
online
1
fulltext
fa
تباین علم خداوند با علوم مخلوقی؛ تنها راه حلّ اشکال جبر برخاسته از علم پیشین الهی
عمومى
General
پژوهشي
Research
<span style="font-family:B Lotus;"><span style="font-size:12.0pt;"> علوم بشری و مخلوقی، در اصل شکلگیری و علم شدنِ خویش، همواره محتاج و وابسته به معلوماند. این مطلب، لوازم و تبعاتی نظیر تأخّر و تأثّر علم از معلوم و تابعیّت نسبت به آن را به دنبال خواهد داشت. فلاسفه و عرفا با تسرّیِ عنصر اضافه به علم خداوند، آن را نیز به تبعات مذکور مبتلا کردهاند. امّا چنین علمی، هرگز نمیتواند فعل اختیاری دیگران را آشکار نماید و لذا مادام که علم خداوند را همسنخ با علوم بشری بدانیم، هرگز نمیتوان اشکال جبرآوری علم پیشین الهی را پاسخ گفت. تنها راه برونرفت از بنبست اشکال مذکور این است که علم خالق را متباینِ محض با علوم مخلوقی دانسته، آن را از وابستگی به معلوم و نسبت علمی و تمامیِ تبعات مربوطه، منزّه و مبرّا کنیم. امّا چون بشر، هرگز از این سنخ علم، بهرهای ندارد، هیچ راهی نیز به شناخت آن نداشته و فهم او از آن، منحصر به گزارههای تنزیهیِ محض است؛ نه اثباتی. بدین ترتیب، برخی تلاشهای فلسفی که در جهت شناخت علم الهی صورت گرفته است، محکوم به بطلان بوده و هرگز توان شناساندن علم خداوند را ندارند؛ چرا که نقطه آغازینِ این تلاشهای معرفتی، نگاه به علوم مخلوقی و شبیهسازیِ علم الهی بر اساس آن است. </span></span>
علم پیشین الهی, اختیار انسان, لوازم ذات اضافه دانستن علم, تابعیّت علم از معلوم, تنزیه, تباین, حیرت و وله
125
151
http://safinahmagazine.ir/browse.php?a_code=A-10-2-180&slc_lang=fa&sid=1
علیرضا
رحیمیان
1003194753284600331
1003194753284600331
Yes
سعید
رحیمیان
1003194753284600332
1003194753284600332
No